Morfologia kręgosłupa z uwzględnieniem różnic w budowie kręgów poszczególnych jego odcinków
Długość kręgosłupa u człowieka dorosłego wynosi około 70 - 75 cm co stanowi w przybliżeniu 40 - 45% długości ciała. Na długość tą składają się w około ¾ wysokości trzonów kręgów, a w około ¼ wysokości krążków międzykręgowych.
|
Trzony |
Otwory kręgowe |
Wyrostki kolczyste |
Wyrostki poprzeczne |
Inne |
Szyjne |
Niskie, nieco siodełkowate, powierzchnia górna i dolna |
Duży w kształcie trójkąta z zaokrąglonymi rogami |
Krótkie rozdwojone,prawie poziome.tylko w 7 kręgu nie są rozdwojone i długie |
Stosunkowo krotkie, rrozdwojone na końcach w post.aci guzka przedniegi i tylnego |
|
Piersiowe |
Kształt klinowaty,wyr. przed.więk.od tyln |
Zbliżony do okręgu, stosunkowo małe |
Długie, skier.owane w dół,zachodzące na siebie |
Silnie rozdwojone na końcach,zgrubiałe, mają dołki |
Dołki żebrowe |
Lędźwiowe |
Duzy,prawie okrągły |
Bardziej trójkąt.ne niż okrągłe |
Zgrubiałe na końcach, nie zachodzą na siebie |
Żebra silnie rrozwinięte, wysokie,płaskie pozost.po żebr.lędźw. |
Wyr. dodatk. |
Siła nośna kręgosłupa wynosi około 350 kg. Kręgosłup jest wężowato wygięty w części szyjnej i lędźwiowej kręgosłup jest skierowany wypukłością do przodu i te krzywizny to lordozy. W odcinku piersiowym i krzyżowym występują kifozy - krzywizny skierowane wypukłością do tyłu.
Połączenia kręgosłupa z uwzględnieniem stawu szczytowo potylicznego i szczytowo obrotowego:
Kręgi ruchomej części kręgosłupa są połączone ze sobą za pomocą krążków międzykręgowych, symetrycznych stawów oraz licznych więzadeł.
Krążki międzykręgowe (disci intervertebrales) - potocznie zwane dyskami. Stanowią płaskie płytki chrzęstne leżące między trzonami sąsiadujących kręgów. Jest ich 23 i stanowią ok. 25% wysokości kręgosłupa. Ich wysokość wzrasta od góry ku dołowi i najwyższa jest w okolicy lędźwiowej. U osobnika dorosłego pierwszy krążek znajduje się między trzonem II i III kręgu szyjnego a ostatni między V kręgiem lędźwiowym a kością krzyżową.
Między łukami kręgów znajdują się 23 pary stawów międzykręgowych. Utworzone są przez wyrostki stawowe górne i dolne kręgów. Występują liczne więzadła:
-
podłużne przednie (lig. longitudinale anterius) - od guzka gardłowego leży na przedniej powierzchni trzonów kręgów, od kości potylicznej po powierzchnię miedniczna kości krzyżowej.
-
podłużne tylne (lig. longitudinale posterius) - leży na tylnej powierzchni trzonów kręgów, wewnątrz kanału kręgowego. Więzadła podłużne hamują ruchy zgięcia kręgosłupa do przodu i do tyłu.
-
żółte (ligg. flava) - rozpięte są między łukami sąsiednich kręgów, najsilniejsze są w odcinku lędźwiowym
-
międzypoprzeczne (ligg. intertransversaria) - łączą wyrostki poprzeczne sąsiednich kręgów, najsłabiej rozwinięte w części szyjnej kręgosłupa
-
międzykolcowe (ligg. interspinalia)
-
nadkolcowe (ligg. supraspinalia)
-
karkowe (lig. nuchae) - to przedłużenie więzadła nadkolcowego.
Połączenie kręgosłupa z głową:
Stawy szczytowo - potyliczne (art.-nes. atlantooccipitales) - łączą kłykcie potyliczne z dołkami stawowymi górnymi kręgu szczytowego. Stawy te są wzmocnione błoną szczytowo potyliczną przednią i tylną.
Stawy szczytowo - obrotowe (art.-nes. atlantoaxiales) - występują między kręgiem szczytowym i obrotowym. Mają wspólny aparat więzadłowy:
Więzadło krzyżowe kręgu szczytowego (lig. cruciforma atlantis) - dzieli się na:
-
więzadło poprzeczne (lig. transversum atlantis) - rozpięte między częściami bocznymi kręgu szczytowego.
-
pęczki podłużne (fasciculi longitudinales) - przyczepiają się do otworu wielkiego kości potylicznej i do tylnej powierzchni trzonu kręgu obrotowego
-
więzadło wierzchołka zęba (lig. apicis dentis) - łączy szczyt zęba z otworem kości potylicznej
-
więzadła skrzydłowate (ligg. alaria) - biegną od strony bocznej zęba skośnie do przyśrodkowej strony kłykci potylicznych
Zobacz także
- Komory mózgowia i opony mózgowo-rdzeniowe, rdzeń kręgowy, nerwy
- Przysadka mózgowa, jej budowa, wydzielane hormony i ich rola w organizmie
- Osie i płaszczyzny ciała człowieka oraz nazewnictwo położenia narządów i ich elementów w przestrzeni
- Połączenia strzałkowo - piszczelowe, staw skokowo - goleniowy, ruchy w nim zachodzące i wykonujące je mięśnie.
- Mechanika ruchów oddechowych z uwzględnieniem uczestniczących w nich mięśni