Gardło

Gardło jest narządem wspólnym układu oddechowego i pokarmowego.

3 części gardła:

• Nosowa (nozdrza tylne połączone z jamą nosową, krzyżowanie drogi oddechowej i pokarmowej); połączenie z uchem środkowym za pomocą trąbki słuchowej

• Ustna (łączy gardło z jamą ustną)

• Krtaniowa (połączenie z wejściem do krtani zamknięte nagłośnią).

W jamie gardła znajdują się skupienia tkanki limfatycznej - tzw. migdałki. Produkują one limfocyty, które za pomocą wytwarzanych przeciwciał niszczą drobnoustroje. W stanach zapalnych migdałki mogą znacznie się powiększać. U dzieci zdarza się przerost tzw. trzeciego migdałka (utrudnione oddychanie nosem).

Przełyk

Przełyk (długość od 25-30 cm)jest przewodem pośredniczącym w przekazywaniu pokarmów z gardła do żołądka. Dzieli się na część szyjną, piersiową i brzuszną. Nie zachodzą w nim procesy wchłaniania i trawienia.

Żołądek

Żołądek jest to workowaty, mięsisty odcinek przewodu pokarmowego pełniący rolę zbiornika pokarmu o pojemności około 1-1,3 litra. Pokarm mechanicznie rozdrobniony w jamie ustnej, zmieszany ze śliną i uformowany w kęs zostaje przesunięty do żołądka i tu zamieniony w płynną miazgę. Żołądek położony jest skośnie tuż pod przeponą w okolicy nadbrzusznej i w podżebrzu lewym. Żołądek jest najbardziej elastyczną częścią przewodu pokarmowego i dlatego jego kształt oraz położenie u człowieka się zmieniają i zależą od jego wypełnienia treścią pokarmową. Żołądek łączy się z przełykiem częścią zwaną wpustem żołądka, część dochodząca do dwunastnicy nazywa się odźwiernikiem. Żołądek składa się z następujących części: wpustu, dna żołądka, trzonu i części odźwiernikowej Ściana żołądka składa się z 4 warstw:

• błona surowicza

• mięśniówka (ułożona w warstwy podłużną, okrężną i skośną) - wykonuje ruchy

• tkanka podśluzowa (zawiera naczynia i nerwy)

• błona śluzowa (zawiera liczne gruczoły żołądkowe wytwarzające sok żołądkowy; komórki okładzinowe wydzielają kwas solny - 1,5 - 2 litrów na dobę)

Trawienie w żołądku

W żołądku pokarm zostaje zatrzymany na pewien czas i poddany szeregowi zmian fizycznych i chemicznych, które nazywamy trawieniem.

Fale skurczów perystaltycznych rozpoczynają w połowie trzonu żołądka i przesuwają się ku odźwiernikowi. W miarę wzrostu kwasoty żołądka skurcze jego stają się coraz silniejsze. Dzięki tym mchom pokarm zostaje wymieszany z sokiem żołądkowym, zmiękczony i rozdrobniony, uzyskując konsystencję płynną. Ruchy żołądka pozostają pod kontrolą układu nerwowego autonomicznego. Procesy chemiczne w żołądku odbywają się pod wpływem soku żołądkowego (zawiera on kwas solny, sole mineralne, wodę oraz enzymy trawienne: pepsynę, podpuszczkę, lipazę).

Jelito cienkie i gruczoły trawienne (wątroba i trzustka):

Jelito cienkie

Jelito cienkie stanowi środkową i najdłuższą część przewodu pokarmowego (u człowieka dorosłego długość jego wynosi ok. 4 - 5 m). Dzielimy go na 3 części. Są to:

• dwunastnica

• jelito czcze

• jelito kręte

Dwunastnica łączy się z odźwiernikiem żołądka. Uchodzą do niej przewody wyprowadzające dwóch największych gruczołów trawiennych - wątroby i trzustki.

Pętle jelita cienkiego zajmują w jamie brzusznej okolicę śródbrzuszną i okolice biodrowe. Jelito cienkie przytwierdzone jest do tylnej ściany jamy brzusznej za pomocą tzw. krezki. Funkcje jelita polegają na dalszym trawieniu i przekazywaniu do krwi strawionych substancji pokarmowych Soki trawienne są produkowane przez liczne gruczoły rozmieszczone w śluzówce. W związku z funkcją wchłaniania wewnętrzna powierzchnia jelit cienkich jest bardzo duża. Składa się na to znaczna długość jelit, silne pofałdowanie błony śluzowej i obecność na jej powierzchni kosmków jelitowych, które nadają jej wygląd aksamitu. Kosmki jelitowe to palczaste uwypuklenia błony śluzowej, które zwiększają powierzchnię wewnętrzną jelita o 600%. Do każdego z kosmków jelitowych wnikają liczne naczynia krwionośne włosowate i naczynia limfatyczne.

Trawienie w jelicie cienkim

Miazga pokarmowa z żołądka przesuwana jest porcjami do dwunastnicy, gdzie zostaje poddana działaniu soku trzustkowego, żółci i soku jelitowego (funkcja ich podana jest niżej). Dalszy rozkład masy pokarmowej zachodzi w jelicie czczym i krętym. Ostatecznie strawiony pokarm przyjmuje w jelicie cienkim postąp białego, lepkiego płynu (papki), zawierającego substancje odżywcze w postaci prostych, łatwo przyswajalnych produktów trawienia, jak cukry proste, aminokwasy, sole mineralne, woda. Związki te zostają wchłonięte dzięki kosmkom jelitowym do krwi i limfy. Bardzo szybko zostaje wchłaniany alkohol i dlatego prawie natychmiast po spożyciu odczuwamy jego obecność we krwi.