Tarczyca wydziela:

• tyroksynę

• trójjodotyroninę

• kalcytoninę

Niedoczynność tarczycy i dzieci prowadzi do kretynizmu, a u dorosłych powstają wple oraz obrzęk śluzowaty

Nadczynność prowadzi do choroby Basedowa: wychudzenie, podwyższona temperatura, nadmierna ruchliwość, nerwowość, wytrzeszcz oczu.

Tarczyca reguluje metabolizm białek, warunkuje rozwój fizyczny i psychiczny, przyspiesza dojrzewanie płciowe oraz pobudza układ nerwowy i proces wzrostu.

Gruczoły przytarczyczne:

Leżą za tylną powierzchnią płatów tarczycy. To cztery żółtobrunatne twory wielkości ziarna pieprzu. Składają się z dwóch rodzajów komórek - głównych.

Wydzielają one parathormon (PTH), który reguluje zawartość jonów wapnia w płynach ustrojowych.

Niedoczynność przytarczyc powoduje niedostatek wapnia we krwi i nadmierną pobudliwość nerwów mięśni.

Nadczynność powoduje odwapnienie kości, nadmiar wapnia we krwi oraz utratę wapnia wraz z moczem.

Nadnercza:

Umieszczony w postaci czapeczek na górnych końcach obu nerek. Składają się z: kory - stanowiącą 80-90% masy całego narządu i dzielącą się na warstwę kłębkowatą, pasmowatą i siatkowatą, oraz otoczonego przez korę rdzenia.

Kora wytwarza:

• mineralokortykoidy - w kanalikach nerkowych wzmagają resorpcję wody, a w komórkach mięśniowych i nerwowych zwiększają zawartość- potasu i zmniejszają zawartość- sodu.

• glikokortykoidy - zależna od nich jest przemiana węglowodanów, białek i tłuszczów. Powodują prawidłową pobudliwość wszystkich rodzajów tkanki nerwowej, zwiększają wydzielanie soku żołądkowego, wpływają na skład krwi.

Niedoczynność kory nadnerczy powoduje chorobę Addisona (cisawicę) - ogólne osłabienie nerwowe, obniżenie ciśnienia krwi, spadek w niej poziomu cukru.

Rdzeń wytwarza:

• adrenalinę i noradrenalinę - działają one na obwodowe naczynia krwionośne, podnosząc ciśnienie krwi. Różnica między nimi polega na tym że adrenalina silniej pobudza akcję serca a noradrenalina pobudza do skurczu mięśniówkę gładką naczyń oporowych.

Trzustka:

Trzustka leży za żołądkiem na tylnej ścianie jamy brzusznej. Ma kształt obły. Część dokrewna to rozsiane w trzustce wyspy Langerhansa. Wysepki te składają się z trzech rodzajów komórek: alfa, beta i delta. Trzustka odgrywa ważną rolę w metabolizmie węglowodanów, białek i tłuszczów.

Trzuska wydziela:

- glukagon - hormon ten zwiększa poziom cukru we krwi. Wydzielają go komórki alfa.

- Insulinę - obniża poziom cukru we krwi. Wydzielają ja komórki beta.

- Somatostatynę i gastrynę - to hormony wydzielane przez komórki delta. Gastryna wywołuje wydzielanie soku żołądkowego.

Niedoczynność trzustki prowadzi do cukrzycy natomiast nadczynność do niedoboru cukru we krwi (omdlenia, drgawki, śmierć).