Osie i płaszczyzny ciała człowieka oraz nazewnictwo położenia narządów i ich elementów w przestrzeni
Główne osie ciała: pionowe lub długie, poprzeczne lub poziome, strzałkowe.
-
Osie pionowe lub długie (axes verticales s. longitudinales) - wyznaczają kierunek górny i dolny. Najdłuższą oś pionową, biegnącą od szczytu głowy do podstawy ciała nazywamy osią główną.
-
Osie poprzeczne lub poziome (axes transversales s. horizontales) - są prostopadłe do osi pionowych i biegną od strony prawej do lewe, określając kierunek boczny i przyśrodkowy.
-
Osie strzałkowe (axes sagitales) - maja kierunek przedniotylny, są prostopadłe do obu poprzednich osi. Określają kierunek przedni lub brzuszny oraz tylny lub grzbietowy.
Płaszczyzny ciała odpowiadają osiom przez które przechodzą:
-
Płaszczyzny strzałkowe (plana sagitalia) - określone przez oś strzałkową i pionową, biegną od przodu do tyłu. Płaszczyznę sztrzałkową środkową przechodzącą przez oś główną nazywamy płaszczyzna symetrii ciała lub pośrodkową.
-
Płaszczyzny czołowe (plana frontalia) - biegną w przybliżeniu równolegle do czoła i są określone przez oś poprzeczną i pionową.
-
Płaszczyzny poprzeczne lub poziome (plana transversalia s. horizontalia) - określone przez oś poprzeczną i strzałkową, biegną poziomo, prostopadle do obu płaszczyzn poprzednich.
Ruchy ciała i ich części zachodzące wokół poszczególnych osi i w poszczególnych płaszczyznach:
Ruchy, płaszczyzny i osie:
-
zginanie (flexio)
-
prostowanie (extensio)
-
płaszczyzna strzałkowa, oś pozioma.
-
odwodzenie (abdoctio)
-
przywodzenie (adductio)
-
płaszczyzna czołowa, oś strzałkowa
-
nawracanie (pronatio)
-
odwracanie (supinatio)
-
płaszczyzna pozioma, oś pionowa.
-
obwodzenie (circumductio)
-
płaszczyzna strzałkowa, oś pozioma.