Śledź nas na:



Morfologiczny podział kości, połączenia kości

Kształt kości: długie, płaskie, krótkie, różnokształtne, pneumatyczne,

Kości długie (ossa longa) - długość jest większa od dwóch pozostałych wymiarów. Są to głównie kości kończyn (ramieniowa, promieniowa). Mają one część środkową - trzon (corpus) oraz dwa końce - bliższy i dalszy. Trzon ma jamę szpikową zawierającą szpik kostny.

Kości płaskie (ossa plana) - maja dużą powierzchnię i bardzo małą grubość (łopatka, biodrowe).

Kości krótkie (ossa brevis) - mniej więcej równo rozwinięte we wszystkich wymiarach (nadgarstka, stępu).

Kości różnokształtne (ossa multiforia) - bryły różnej postaci. Nie można ich opisać trzema wymiarami (kręgi)

Kości pneumatyczne (ossapneumatica) - zawierają wewnątrz przestrzenie wysłane błoną śluzową i wypełnione powietrzem 9sitowa, klinowa, czołowa, skroniowa, szczęki)

 

Ciężar kości wraz ze szpikiem to 12 kg u mężczyzn i 10 kg u kobiet. Wytrzymałość kości na ciśnienie wynosi od 12.5 do 17 kg/mmpowierzchni, a na rozciąganie od 9-12 kg/mmpowierzchni.

 

Rozwój osobniczy szkieletu i procesy kostnienia z uwzględnieniem mikrostruktury kości:

Ogólna budowa:

Są zbudowane z dwóch składników: organicznego osseiny, nadającej im elastyczność i sprężystość, oraz nieorganicznego soli kwasu fosforowego i węglowego, nadającego kościom twardość. Największą wytrzymałością na działanie mechaniczne zwłaszcza na ciśnienie i rozciąganie mają kości ludzi między 20 a 30 rokiem życia.

Tkanka kostna występuje w dwóch postaciach zbitej i gąbczastej.

  • istota kostna zbita (substantia compacta). Składa się z : osteonów, blaszeczek kostnych międzyukładowych wypełniających przestrzenie między osteonami i blaszek zasadniczych które tworzą zewnętrzna i wewnętrzna warstwę istoty zbitej. W istocie zbitej znajdują się licznie podłużnie biegnące kanały Haversa i poprzeczne kanały Volkmana.

  • istota kostna gąbczasta (substantia spongiosa) - tworzy układ krzyżujących się blaszeczek kostnych. Przestrzenie między beleczkami wypełnia szpik kostny. Układ beleczek jest zależny od działania siły grawitacji oraz sił mechanicznych którym dolna część- kości podlega przy skurczu mięśni. Budowa gąbczasta występuje w nasadach kości długich, w kościach krótkich, różnokształtnych oraz w postaci cienkiej w warstwy śródkość- ca (diploe) w kościach płaskich.

Kości pokrywa łącznotkankowa błona, obficie unaczyniona - okostna (priostecum). Zawiera włókna klejodajne i sprężyste (sharpea) w warstwie zewnętrznej oraz składniki komórkowe w warstwie wewnętrznej tzw rozrodczej. Komórki tej warstwy osteoblasty wytwarzają tkankę kostną. Dzięki nim kość może przyrastać na grubość, mogą być też wypełnione ubytki tkanki kostnej dzięki wytwarzaniu kostniny (callus). Wzrastanie kości na długość odbywa się dzięki chrząstce nasadowej (cartiliago epiphysialis), która oddziela nasady kości długich i trzonu. W okresie wzrastania organizmu kości wydłużają się. Proces ten kończy się w okresie dojrzewania płciowego organizmu, kiedy to nasady zarastają się trzonem. Okostna pełni też funkcję odżywczą. Liczne naczynia krwionośne i chłonne okostnej łączą się z naczyniami w kanałach Haversa i Volkmana.

Część chrzęstna kości (z wyjątkiem chrząstek stawowych) pokrywa błona zwana ochrzęstną (perichondyrium). Spełnia podobną rolę jak okostna. W czasie rozwoju kośćca w miejscach w których chrząstka przekształca się w kość ochrzęstna przekształca się w okostną.

Szpik kostny (medulla ossium) - wypełnia wnętrze jam szpikowych w trzonach kości długich i drobne jamy między beleczkami w istocie gąbczastej. Rozróżniamy szpik czerwony i żółty. Jego ogólna objętość to 3000 - 4000 tyś. cm. szpik czerwony (medulla ossium rubra). Występuje głównie w istocie gąbczastej i jest narządem krwiotwórczym. Powstają w nim krwinki czerwone i białe. Szpik kostny żółty (medulla ossium flava). Zawiera znaczną liczbę komórek tłuszczowych znajdujących się w jamach szpikowych kości długich.

Podstawowe różnice między szkieletem dziecka a szkieletem człowieka dorosłego:

Dużą elastyczność oraz odporność na złamania kości dziecięce zawdzięczają temu że zawierają małą ilość składników mineralnych.

U ludzi dorosłych następuje stopniowe osłabienie odporności fizycznej kości, które u ludzi w wieku starczym stają się kruche ze względu na przewagę w nich właśnie składników mineralnych.

W okresie wzrastania organizmu dzięki narastaniu tkanki kostnej w bliskim sąsiedztwie chrząstek nasadowych, kości wydłużają się. Proces ten kończy się w okresie dojrzewania płciowego organizmu. Wtedy to nasady zarastają się trzonem a wydłużanie się kości ustaje.

Z kolei mózgoczaszka musi stale się powiększać wraz ze wzrostem mózgowia. Dopiero po ustaniu wzrostu mózgowia (45-50 lat) przestaje także rosnąć czaszka i następuje starcze kostnienie szwów.

Czaszka noworodka natomiast zawiera nie skostniałe pozostałości czaszki błoniastej w postaci ciemiączek. Ciemiączko czołowe - zarasta się w okresie drugiego roku życia, ciemiączko tylne oraz ciemiączka boczne zarastają się w ciągu pierwszego roku życia.



Zobacz także